T.C. Mİllî Eğİtİm BakanlIğI
İSTANBUL / GÜNGÖREN - Ömer Dinçer İmam Hatip Ortaokulu
“Bir kereden bir şey olmaz.”
“Denemek istedim.”
“Arkadaşlar da içiyor.”
Dur orada!
Bu cümlelerle başlayanların çoğu, fark etmeden bir bağımlılığın içine düşüyor.
Adı: Tütün Bağımlılığı
Tadı: Hiç yok!
Zararı: Bolca!
Tütün; sigara, puro, nargile ve elektronik sigaralarda bulunan bir bitkidir.
Ama öyle bildiğin bitkilerden değil… İçinde nikotin denen bir madde var.
Nikotin = Beyni kandıran, alışkanlık yapan, seni bağımlı hale getiren bir kimyasal.
Bilim insanları diyor ki:
"Nikotin, beyin gelişimini yavaşlatır."
Yani tam “aklımı kullanacağım yaş” derken, beynin “offline” oluyor.
Normalde oksijenle dolup taşması lazım.
Ama sigara içince, zift, katran, duman derken adeta dumanlı bir baca haline geliyor.
Sonuç? Nefes almak bile maraton koşusu gibi!
Sigara içince kalp: “Hop! Bu ritim ne böyle, ben DJ değilim ki!”
Damarlar daralır, kalp daha çok çalışmak zorunda kalır.
Bu da zamanla kalp hastalıklarına davetiye çıkarır.
Nikotin beyni kandırır: “Seni mutlu edeceğim!” der ama aslında bağımlı hale getirir.
Beyin hücreleri zamanla etkilenir, dikkat dağılır, öğrenme zorlaşır.
Dişler: “Bembeyazdım ben, ne oldu şimdi?”
Sararır, çürür, ağız kokusu oluşur.
Kimse “sigara parfümü” istemiyor, değil mi?
Sigara içenlerin cildi daha erken yaşlanır.
Sivilce değil, kırışıklık erken gelir!
Cilt solgunlaşır, “ışıltılı gençlik” uçar gider.
Yediklerinin tadı mı yok?
Sigara, tat ve koku alma duyularını zamanla köreltir.
Pizza yiyorsun ama lastik çiğniyor gibi hissediyorsun, düşün!
Sigara içen gençlerin spor yapma kapasitesi düşer.
Vücut enfeksiyonlara karşı daha zayıf hale gelir.
Yara iyileşmesi bile yavaşlar çünkü hücreler duman altı olmuş!
Sigara bir çözüm değil, dert fabrikasıdır.
İçerken “sakinleştim” sanılır, ama vücut arka planda “acil durum” düğmesine basar.
Arkadaş baskısı (En klasik ama en etkili tuzak)
Merak (“Ne varmış bunda?” derken bağımlı olmak var)
Havalı görünme çabası (Ama dumanla karizma olmuyor)
Stresle başa çıkamamak (Tütün çözüm değil, sorun üretir)
Araştırmalar diyor ki:
Sigara içenlerin çoğu, ortaokul ve lise çağlarında başlıyor.
Tütün, akciğer kanseri başta olmak üzere birçok hastalığın baş nedeni.
Elektronik sigara da masum değil, içinde yine nikotin var!
Yani ister klasik, ister “elektronik” olsun:
Tütün = Zehir
Tütün mü?
Olsun uzak bir tanıdık. Yakınından geçme.
Gerçek “cool” olmak;
kendi kararını veren, sağlığına sahip çıkan olmaktır.
Unutma:
Sigara dumanı geçicidir, verdiği zarar kalıcıdır.
Sigaranın zararları için İZLE
OKU ve UNUTMA!
- Sigara içilmesine izin verilmeyen yerlerde vakit geçirmeye çalış.
- Kafein içeren sıvıları (kahve vb.) çok tüketme.
- Eğer elinde sigara tutma hissini özlüyorsan kalem, tesbih, meşe gibi şeylerle oyna.
- Eğer ağzında sigara hissini özlüyorsan kürdan kullanmayı dene.
- Ayartılmaktan kaçın.
- Sigara içilen sosyal ortamlarda sigara dumanından uzak konumda bekle.
- Sigaradan uzak duracağınızdan emin olamadığın arkadaşlık ilişkilerinde, ev dışı gezilerinde sigara içilmesine izin verilmeyen yerlerde vakit geçir.
- Sigara reklamlarını analiz etmeye çalış ve markaların size nasıl şirin görünmeye çalıştıklarını anla.
- Sigaranın zararlarını hiçbir zaman unutma. Bir elinde sigara diğer elinde sağlığın, kalp krizi, felç ve kanser riski vb., etrafa yaydığın pis koku, dişlerinin kötü görüntüsü vb. hangisini seçeceksin?
- Aşırı istek geldiğinde yerine geçebilecek yiyecekleri el altında bulundur. Mesela havuç, turşu, elma, çekirdek, kuru üzüm, şekersiz sakız.
- Aşırı istek geldiğinde, derin bir nefes çek ve bunun sadece anlık bir istek olduğu, kullanmak zorunda olmadığın, bunu düşündüğün için ve birkaç defa denesen bile devam etmek zorunda olmadığını hatırla.
- Mümkünse bir duş alın veya banyo yapın.
- Hiçbir zaman ‘bir taneden bir şey olmaz’ düşüncesine izin verme. Bir tanesi bile size bir şekilde zarar verecektir.
- ‘Artık bir kere içtim’ cümlesini bahane olarak kullanma. Bir kere içsen bile devam etmek zorunda değilsin.
- Çok bunaldığını hissediyorsan sigara dışında rahatlayabileceğin başka şeyler olduğunu biliyorsun. Onları dene.
- Sigara kullanımı seni havalı göstermeyecek. Aksine senin dış görünüşüne, kokuna ve sağlığına, sevdiklerine zarar verecek. Havalı gözükmek için başka şeylerin olduğunu bilmelisin.
- ‘Herkes içiyor, bana da bir şey olmaz’ düşüncesi doğru değil. Zarar görme ihtimalinin ne kadar arttığını sana anlattım, düşün.
- Çok sıkıştığını ve kendini tutamayacağını hissediyorsan yanında sigara içemeyeceğin birinin yanına gitmeyi dene.
- Unutma sigara seni rahatlatmıyor. Sigara aslında sorunun ta kendisi. Ondan uzak durduğun sürece bazen sinirlensen de zamanla daha iyi hissedecek, daha mutlu olacaksın.
